Woest, onherbergzaam, onvoorspelbaar. Het zijn zomaar drie willekeurige kreten die passen bij het gevoel dat de Peel oproept. Maar ook ‘oorverdovende rust’, ‘ontelbare watervogels’ en ‘onwaarschijnlijke natuurschoon’ passen bij de Peel. En juist die tegenstellingen maken het gebied, dat op de grens ligt van Brabant en Limburg ligt, een interessante plek om te ontdekken.
Vroeger was de Peel een wat onplezierig gebied. Het was zo uitgestrekt dat de kans om te verdwalen levensgroot aanwezig was. Een herkenningspunt bood houvast om de weg naar huis te vinden. Een van die herkenningspunten was ‘De Kamiel van de Piël’; een boom in de vorm van een kameel op een grote kale vlakte. De boom is nu niet meer goed herkenbaar en daarom iets verderop als kunstwerk in diezelfde vorm verrezen.
Veldslagen in de Peel
De Peel was het toneel van vele veldslagen, want het was een perfecte plek om de vijand in de val te lokken. Zo zijn er sporen van de Romeinen gevonden en de Duitsers moesten de Peel (ook wel bekend als de Peel-raamstelling) overwinnen in de Tweede Wereldoorlog om de bezetting van Nederland te realiseren. Er zijn nog veel sporen van de Tweede Wereldoorlog te herkennen in het landschap en de Peelraamstelling wordt uitgebeeld in het Oorlogsmuseum in Overloon.
De Peelkoloniën Griendtsveen en Helenaveen
Een meer recente historie is die van de Peelontginning. Rond 1900 werden grote delen van de Peel ontgonnen ten behoeve van de turfindustrie. Van de Limburgse turf hebben rond die tijd vele schoorstenen kunnen roken. In Het Peelmuseum in America is een permanente tentoonstelling over de turfstekers te bezoeken.
De dorpen Griendtsveen en Helenaveen werden in de tijd van de ontginning gesticht als ‘Peelkoloniën’ waar de arbeiders gehuisvest werden. Griendtsveen is uitgeroepen tot ‘beschermd dorpsgezicht’ vanwege onder andere de typische arbeiderswoningen, de riante villa van de directeur en de Apostelwoningen; de luxe woningen waarin de opzichters woonden. Dankzij de bijzondere sfeer die het dorp uitademt en de ligging aan de Peel is het dorp een fantastische uitvalsbasis voor een (gegidste) wandeling door de Peel.
Nationaal Park de Groote Peel
Voor wandelaars is Buitencentrum De Pelen in Ospel een niet te missen bestemming. Je loopt er zó Nationaal Park de Groote Peel in. Verschillende routes voeren over de leuke knuppelbruggetjes, die ervoor zorgen dat de voeten droog blijven. Maar ook het dorp Meijel is een goede plek om een wandeling of fietsroute door de Peel te starten.
De Peel als inspiratiebron
De Peel inspireert vele fotografen, poëten, schrijvers én muzikanten. De Peel was bijvoorbeeld het thuis van de Nederlandse schrijver Toon Kortooms, de markante schrijver van onder andere ‘Beekman en Beekman’. In het Toon Kortoomspark, aan de rand van Griendtsveen, is behalve een museum dat aan de schrijver gewijd is ook een blotevoetenpad en een fijne horecagelegenheid te vinden.
Rowwen Hèze bezingt de Peel nogal eens. De dialectband Rowwen Hèze uit het dorpje America zingt over de ondergaande zon in het nummer ‘De Piël in brand’ maar eigenlijk komt in bijna elk nummer van de razend populaire band De Peel minimaal één keer voor. In America worden jaarlijks in november een reeks concerten gegeven, bekend onder de naam ‘Het Slotconcert’, oftewel het einde van het festivalseizoen voor de band. In America is sinds kort, voor de echte fans, een monument van Rowwen Hèze te bezoeken.
Foto’s: www.liefdevoorlimburg.nl